Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
από 2-5 έως και 8-5 (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)
Δευτέρα, 2 Μαΐου
Μετά το ηλιοβασίλεμα, στα δυτικά-βορειοδυτικά, ο Ερμής, με φαινόμενο μέγεθος +0,9, βρίσκεται ανάμεσα στην λεπτή ημισέληνο και τις Πλειάδες. Προσέξτε ότι ο πλανήτης δεν τρεμοσβήνει τόσο πολύ όσο ο εξίσου φωτεινός Αλντεμπαράν (Λαμπαδίας) πάνω και αριστερά της Σελήνης.
Τρίτη, 3 Μαΐου
Ο Λέων, το «Λιοντάρι», εξακολουθεί να κυριαρχεί ψηλά στον νοτιοδυτικό ουρανό νωρίς το βράδυ, χαμηλώνοντας σιγά-σιγά πάνω από τον ορίζοντα καθώς περνούν οι ώρες. Θα δύσει νωρίς αύριο το πρωί, καθιστώντας αυτόν τον αστερισμό ένα εξαιρετικό μέρος του ουρανού για παρατήρηση τις βραδινές ώρες.
Ο Λέων περιέχει πέντε αντικείμενα από τον κατάλογο του Messier, όλοι γαλαξίες: M65, M66, M95, M96 και M105. Το φωτεινότερο είναι μεγέθους 8,9, το M66, το οποίο βρίσκεται περίπου 2,8° νοτιοανατολικά του αστέρα 3ου μεγέθους Chertan στα οπίσθια του «Λιονταριού». Το M66 είναι επίσης μέρος της γνωστής «τριπλέτας» των γαλαξιών, μαζί με το NGC 3628 (μέγεθος 9,5) και M65 (μέγεθος 9,3). Ενώ μπορείτε να δείτε το M65 και το M66 με ένα ζευγάρι κιάλια, αν θελήσετε να εντοπίσετε και τα τρία μέλη αυτής της ομάδας, θα χρειαστείτε ένα μικρό τηλεσκόπιο για να βρείτε τον γαλαξία NGC 3628. Με ένα οπτικό όργανο ευρέως πεδίου (περίπου 1°) θα εμφανίσετε και τα τρία ταυτόχρονα.
Αυτοί οι τρεις σπειροειδείς γαλαξίες δεν φαίνονται μόνο όλοι μαζί στο ίδιο μέρος του ουρανού αλλά είναι στην πραγματικότητα κοντά, αλληλοεπιδρώντας ο ένας με τον άλλον. Ολόκληρη η ομάδα βρίσκεται περίπου 35 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Τετάρτη, 4 Μαΐου
Η ημισέληνος βρίσκεται κάτω από τον αστερισμό των Διδύμων και σχηματίζει ένα ισοσκελές τρίγωνο με τα δύο αστέρια στις «άκρες των κεράτων» του Ταύρου, το ζ και το β.
Πέμπτη, 5 Μαΐου
Ο Ουρανός είναι σε σύνοδο με τον Ήλιο στις 10 πμ. Λίγες ώρες αργότερα, η Σελήνη φτάνει στο απόγειο, το πιο μακρινό σημείο της τροχιάς της, στις 2:46 μμ. Εκείνη την στιγμή, ο δορυφόρος μας θα είναι 405.286 χιλιόμετρα μακριά.
Τα πρωινά του Μαΐου, το κέντρο του γαλαξία μας, που είναι στον Τοξότη, βρίσκεται σε πολύ ωραία θέα. Ολόκληρη η περιοχή είναι πλούσια σε αντικείμενα από τον βαθύ ουρανό. Ακριβώς έξω από την κορυφή της «τσαγιέρας», θα βρείτε το M28, ένα 7ου μεγέθους σφαιρωτό σμήνος περίπου 18.000 έτη φωτός μακριά. Αυτή η συμπυκνωμένη συστάδα αστεριών εκτείνεται περίπου 11′ στον ουρανό. Αναζητήστε το με κιάλια λιγότερο από 1° βορειοδυτικά του λάμδα του Τοξότη. Επιπλέον, τρία από τα σφαιρωτά του Μεσιέ βρίσκονται μέσα στο σώμα της τσαγιέρας, κοντά στη γραμμή που συνδέει τη ζήτα και το έψιλον (που αποτελούν τη βάση της). Πρόκειται, από την ανατολικά προς τα δυτικά, για το M54 (μέγεθος 7,6), το M70 (μέγεθος 7,9), και το M69 (μέγεθος 7,6).
Παρασκευή, 6 Μαΐου
Η βροχή διαττόντων αστέρων η Υδροχοΐδες κορυφώνεται σήμερα το πρωί κάτω από έναν σκοτεινό ουρανό αφού η ημισέληνος δύει λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Το ακτινοβόλο σημείο της βροχής που βρίσκεται κοντά στο γ του Υδροχόου, ανατέλλει γύρω στις 2:30 πμ. Μια και μισή ώρα αργότερα, είναι περίπου 17° πάνω από τον ορίζοντα. Η αναμενόμενη μέγιστη παραγωγή μετεώρων είναι περίπου 50 την ώρα. Δυστυχώς, το χαμηλό ύψος του ακτινοβόλου σημείου και η έναρξη του λυκαυγούς θα μικραίνουν τον προβλεπόμενο αριθμό των μετεώρων. Αυτά τα μετέωρα γεννιούνται από τα συντρίμμια που άφησε ο διάσημος Κομήτης του Χάλεϊ όταν περνάει μέσα από το εσωτερικό ηλιακό σύστημα κάθε 75 με 76 χρόνια. Διασχίζουν την ατμόσφαιρά μας με περίπου 64 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Η βροχή κορυφώνεται σήμερα το πρωί, αλλά θα διαρκέσει άλλες τρεις εβδομάδες (μέχρι τις 28 Μαΐου).
Σάββατο, 7 Μαΐου
Τρία αστέρια μηδενικού μεγέθους λάμπουν νωρίς το βράδυ τον Μάιο: ο Αρκτούρος ψηλά στα νοτιοανατολικά, ο Βέγας πολύ χαμηλότερα στα βορειοανατολικά και η Αίγα στα βορειοδυτικά. Φαίνονται τόσο φωτεινά επειδή το καθένα είναι τουλάχιστον 60 φορές πιο φωτεινό από τον Ήλιο, και επειδή είναι όλα σχετικά κοντά: 37, 25 και 42 έτη φωτός από εμάς, αντίστοιχα.
Κυριακή 8 Μαΐου
Το οικείο σχήμα της «κατσαρόλας» της Μεγάλης Άρκτου είναι σχεδόν στο ζενίθ τα βράδια του Μαΐου. Το καλύτερο διπλό άστρο της άνοιξης με κιάλια βρίσκεται στη λαβή της κατσαρόλας. Ο Μιζάρ λάμπει με 2ο μέγεθος, περίπου έξι φορές πιο φωτεινός από τον 4ου μεγέθους συνοδό του, τον Αλκόρ. Αν και αυτά τα δύο δεν έχουν μια φυσική σχέση, αποτελούν ένα όμορφο θέαμα με κιάλια. (Άνθρωποι με καλή όραση συχνά μπορούν να ξεχωρίσουν το ζευγάρι, χωρίς οπτική βοήθεια). Ένα μικρό τηλεσκόπιο αποκαλύπτει τον ίδιο τον Μιζάρ ως ένα διπλό αστέρι, επίσης, που όμως είναι ένα πραγματικό διπλό αστέρι και όχι οπτικό.
Ο Ήλιος μας έχει μεγάλη δραστηριότητα τις δύο τελευταίες εβδομάδες. Αυτό φαίνεται στη φωτογραφία που έβγαλε ο Δημήτρης Δεληγεωργόπουλος στις 24 Απριλίου από το Artemis Space Research Observatory.
ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
Ο Ερμής γρήγορα χάνει τη λαμπρότητά του και φτάνει στο +1,2 στις 4 Μαΐου.
Η Αφροδίτη και ο Δίας (μεγέθη -4,1 και -2,1, αντίστοιχα, είναι τα δύο λαμπρά «αστέρια της αυγής» χαμηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά στο λυκαυγές. Μετά την σύνοδό τους την 1η Μαΐου, ο Δίας θα απομακρύνεται στα δεξιά της Αφροδίτης.
Ο Άρης και ο Κρόνος λάμπουν στα δεξιά του Δία και της Αφροδίτης. Έχουν το ίδιο φαινόμενο +0,9. Όμως, ο Άρης είναι πιο κιτρινωπός από τον Κρόνο. Η γραμμή Αφροδίτη-Άρης-Κρόνος έχει μήκος 41° στις 7 Μαΐου.
Ο Ουρανός έχει χαθεί μέσα στο φως της δύσης του Ήλιου.
Ο Ποσειδώνας βρίσκεται στο υπόβαθρο του Δία, αλλά με μέγεθος 7,9 δεν μπορεί να παρατηρηθεί μέσα στη λάμψη της ανατολής του Ήλιου.
Comments